Ga naar de inhoud

Cryptoassets: cryptocurrencies, cryptocommodities en tokens

Bitcoin heeft een cryptorevolutie ontketend en heeft geleid tot het ontstaan van een verscheidenheid aan publieke en besloten blockchains elke met hun eigen asstets. Met meer dat 1.500 assets (februari 2018) is er bijna sprake van een verdubbeling ten opzichte van 1 jaar geleden. (maart 2017, ruim 800 assets) Veel van deze assets berusten op de achterliggende technologie van Bitcoin. Indirect zijn de 1.500 assets verwant aan Bitcoin. Crypto ontwikkeld zich snel. Het investeringslandschap voor crypto verandert navenant en richt niet alleen op Bitcoin. Vergelijk de snapshot van 5 maart met de actuele koersen. Of merk op dat het ‘marktaandeel’ van Bitcoin drastisch is gedaald.

Bitcoin dominantie

Bitcoin heeft lange tijd een dominate positie gehad vanwege de naam en het vertrouwen in de achterliggende blockchain technologie. Lange tijd bleef het aandeel van Bitcoin in de totale marktomvang boven de 70%. Per maart 2017 kwam de omslag en verloor Bitcoin haar dominantie. Alhoewel de Bitcoin dominantie (%) is gedaald, blijft Bitcoin de toegangspoort tot de veelheid aan cryptoassets. Koersen van minder populaire assets worden verhandeld tegen de koers van Bitcoin.

Cryptocurrencies, cryptocommodities en tokens

Cryptocurrencies of cryptovaluta is de term de hoofdzakelijk wordt gebruikt. Echter dit werkt verwarrend als je kijkt naar het spectrum van assets binnen de wereld van crypto. Binnen cryptoassets vormen cryptocurrencies een bescheiden rol. Cryptocommodies en tokens vormen het grootste aandeel binnen groep van cryptoassets. Cryptocommodities geven recht op (digitale) hulpbronnen. Bijvoorbeeld rekenkracht, (data)opslag en bandbreedte. Cryptotokens geven recht op digitale goederen en diensten en de ontwikkeling daarvan staat in de kinderschoenen. Voorbeelden van tokens is het gebruik daarvan binnen social media/netwerken en gaming platforms. Basis voor goed functionerende tokens is de basis vanuit cryptocurrencies en -commodities.

Samenvattend, de wereld van blockchain omvat cryptocurrencies, cryptocommodities en cryptotokens.

Cryptocurrencies en Bitcoin

Het streven naar een gedecentraliseerde, particuliere en digitale munt dateert tientallen jaren voor Bitcoin. Met de opkomst van internet, kwam het besef van een veilige vorm van (digitaal) betalingsverkeer. Een beroemde voorganger van Bitcoin werd ontwikkeld door het bedrijf DigiCash. David Chaum de oprichter en een van de beroemdste wetenschappers rondom cryptografie werkte aan het systeem ecash. Met een doorbraak in 1993 stond het bedrijf bloot aan overnames door Microsoft, Nestscape en Visa. Was één van deze overnames geslaagd, dan was ecash het platform voor betalingen binnen de verscheidenheid aan internetbrowsers. Helaas werd mismanagement DigiCash fataal en in 1998 ging het bedrijf failliet. Oudgedienden binnen DigiCash werken nu nog in de wereld van crypto, waaronder Nick Szabo (grondlegger van slimme contracten) en Zooko Wilcox (de oprichter van Zcash). Gelijktijdig met ecash verschenen e-gold en Karma. Ook richten Elon Musk en Peter Thiel zich op betalingsverkeer door het starten van PayPal. Alleen PayPal heeft nu nog bestaansrecht. Echter PayPal maakt geen gebruik van decentralisatie.

Het ontstaan van Bitcoin mag worden gezien als een technisch wonder. Bitcoin de eerste currency die volledig autonoom is gegroeid en bestaansrecht heeft opgebouwd. Zonder in technische details te treden wordt Bitcoin veelal alleen als cryptomunt gezien. Bitcoin is echter veel meer dan een munt. Hieraan ontleend Bitcoin waarde. Bitcoin wordt gedragen door het systeem. Tijdens de lancering van Bitcoin, had de ‘munt’ geen waarde en kon je er niks mee kopen. De gemeenschap bleef Bitcoin steunen omdat het een vooruitstrevende technologie was. Een technologie die een experiment betrof rondom game theory. De gebruikswaarde van Bitcoin betrof een betrouwbare oplossing voor Money-over-Internet-Protocol. (MoIP) Nadien volgende toepassingen voor e-commerce, geldtransfers en B2B-betalingen. Voor de toekomstige waarde van Bitcoin is een inschatting van gebruikersomvang en het gebruik van Bitcoin noodzakelijk. De combinatie van huidig gebruik en investeerders die Bitcoin kopen in relatie tot toekomstige gebruiksgevallen, bepaald de vraag naar Bitcoin.

Naast vraag is aanbod medebepalend voor de koers van Bitcoin. Juist het aanbod van Bitcoin ondersteund de waarde. Het aanbod van Bitcoin is wiskundig vastgeld en het uitgiftemodel loopt via de block reward die miners ontvangen voor het oplossen van de wiskundige puzzels. Elke keer wanneer een nieuw blok gevonden wordt, en deze wordt toegevoegd aan de blockchain worden nieuwe Bitcoins gecreëerd, ook coinbase transaction genoemd. Deze transactie is terug te vinden in elk blok. In de eerste vier levensjaren van Bitcoin betrof de coinbase transactie 50 Bitcoins. Middels Proof of Work worden de transacties verwerkt en de moeilijkheid van dit proces wordt elke twee weken bijgesteld met als doel gemiddeld om de 10 minuten een block te vinden. Met andere woorden, 50 nieuwe Bitcoins ontstonden elke 10 minuten. In het eerste jaar werden 2,6 miljoen Bitcoin gecreëerd.

Kenmerkend drijfveer om een voorwerp als waardevol te zien, is het creëren van schaarste. Deze drijfveer benutte Satoshi, elke 210.000 blokken wordt de beloning welke in de coinbase transactie gehalveerd. Het moment van halvering van de beloning wordt “Block reward halving” of “halving” genoemd. Op 28 november 2012 werd de beloning voor het eerst gehalveerd van 50 naar 25 Bitcoins. De tweede halvering betrof naar 12,5 Bitcoins welke op 9 juli 2016. Juli 2020 is de derde halvering.

De gehele supply aan Bitcoin zal het maximum bereiken van 20.999.999 dit per 2140. Per 1 januari 2017 is reeds 76,6% in omloop gebracht en rond de derde halvering in 2020 zal 87,5% in omloop zijn gebracht. Juist de schaarste rondom Bitcoin haar uitgiftemodel maakt het dat Bitcoin wordt gezien als digitaal goud.

Altcoins: ontstaan

Enige tijd na de lancering van Bitcoin, bleek dat Bitcoin de eerste cryptocurrency was die wijd werd gebruikt. Desondanks waren er een aantal eigenschappen die niet ideaal waren. Bijvoorbeeld de tijd (10 minuten) wanneer een transactie wordt opgenomen in de blockchain en dus geverifieerd is. Voor verkopers van goederen en diensten is het van belang een bevestiging te hebben van een gevalideerde transactie alvorens de goederen of diensten te leveren. Een andere ’tekortkoming’ is het Proof of Work welke met SHA256. Met SHA256 en de ontwikkeling van specifieke hardware (ASIC) is de mining meer en meer gecentraliseerd door een aantal kapitaalkrachtige spelers. Dit in tegenstelling tot de decentraliteit van Bitcoin in het algemeen. Met Bitcoin als open-source software, kunnen de ’tekortkomingen’ worden opgelost door het aanpassen van de software. Met de nieuwe ontwikkelende software en eenzelfde lancering als Bitcoin, ontstonden vele cryptocurrencies welke afgeleid van Bitcoin. Coins welke een minimale aanpassingen op het oorspronkelijke Bitcoin protocol worden daarom altcoins genoemd. Namecoin was de eerste afsplitsing van Bitcoin.

Litecoin

In 2011 waren slechts een beperkt aantal altcoins gelanceerd. Litecoin bleek er één van die ook nu bestaansrecht heeft. Charlie Lee afgestudeerd aan MIT en toentertijd werkzaam bij Google zag de potentie van Bitcoin. Hij maakte daarom snel van de mogelijkheid gebruik om zijn eigen afsplitsingen te creëren. Nadat de lancering van Fairbrix in september 2011 faalde, lanceerde hij Litecoin in oktober.

Litecoin richt zich op twee verbeteringen van Bitcoin. Ten eerste, de bloktijden zijn 4 keer sneller. Dus confirmaties in 2,5 minuten in plaats van 10 minuten. Hiermee is het interessanter voor betalingsverkeer. Ten tweede, voor het oplossen van een cryptografische puzzel wordt een andere hash functie gebruikt. Het minen van Litcoin blijft hiermee decentraal. Kijkend naar Bitcoin, de eerste jaren werd gemined met CPUs (Central Processing Unites), CPUs zitten in elke computer. Met het toenemen van de moeilijkheidsgraad werd in 2010 ingezet op mining met grafische kaarten. GPU mining betekende een hogere efficiëntie. Anticiperend op technologische ontwikkelingen voorzag Lee de opkomst van specifieke hardware voor crypto mining, ook wel ASICs genoemd.

Met Litcoin wilde Lee de peer-to-peer eigenschappen behouden zodat gebruikers gelijktijdig miners kunnen zijn. Dit betekende afstand doen van SHA256 als hashing algoritme. Lee implementeerde Scrypt als algortime. Dit algoritme vraagt intensief gebruik van computergeheugen, welke lastig voor ASICs om te verslaan. Met Scrypt bewees Lee dat geen specifieke en dure hardware nodig is om het netwerk in stand te houden.

Kijkend naar het uitgiftemodel van Litecoin, impliceert de factor 4 in bloktijden een factor 4 in totale supply van Litecoin. Dus 84 miljoen Litecoins worden in omloop gebracht. Bij gelijke gebruiksmarkten hebben Bitcoin en Litecoin dezelfde marktomvang, Litecoin heeft dan een kwart van de waarde van Bitcoin.

Ripple

Ripple dateert uit 2004 en is ontwikkeld door Ryan Fugger uit Canada. Het project is ouder dan Bitcoin en de werkzaamheden van Satoshi. Fugger zocht een oplossing om binnen (digitale) gemeenschappen op basis van ketens van vertrouwen een geldsysteem te ontwikkelen. Kortweg, Alice vertrouwt Bob, en Bob vertrouwt Candance, en Candance vertrouwt Dave, dan kan Alice geld versturen naar Dave via de vertrouwensketen. Gebruikmakend van dit concept ontstaan rimpelingen, Ripples. Fugger noemde zijn concept RipplePay.com. Ondanks de potentie bleef RipplePay steken op 4.000 gebruikers.

In augustus 2012 werd Fugger benaderd door Chris Larsen en Jed McCaleb. McCaleb was de oprichter Mt. Gox de grootste Bitcoin exchange in die periode. Een partnership volgde in november 2012. Ripple werd gezien als de Bitcoin killer. Met Chris en Jed aan boord werd het Ripple protocol verder ontwikkeld. Toentertijd was de naam van dit protocol OpenCoin. Met venture capital investeerders onder meer Andreessen Horowitz, kreeg OpenCoin een sterke opleving. Nadien vond een rebranding plaats in Ripple Labs.

Kijkend naar de technologie, Ripple maakt geen gebruik van miners. Het consensus mechanisme maakt gebruik op de aanwezige vertrouwensnetwerken. Ripple maakt tevens gebruik van gateways zodat eindgebruikers toegang hebben tot een verscheidenheid aan depositostelsels en afbetalingsopties, inclusief het gebruik van fiat. (USD, EUR) Hiermee bereikte Ripple een multi-asset schaal, welke gebruikmakend van het originele idee van Fugger. Indien gebruikers geen gebruik willen maken van gateways, dan bestaat de mogelijkheid om Ripple haar eigen cryptocurrency te gebruiken. Ripples, ofwel XRP, wordt dan gebruikt wanneer vertrouwen ontbreekt.

Juist de munt Ripples (XRP) roept ondanks de goede bedoelingen vragen op. XRP werd uit het niets gecreëerd, zonder enige vorm van mining. De 100 miljard Ripples zijn gecreëerd door Ripple Labs. (toen OpenCoin) Ripple Labs heeft dus controle over een grote hoeveelheid Ripples. Momenteel (peildatum 14-02-2018) zijn 39 miljard Ripples in omloop. Het overige deel is in Escrow met Ripple Labs als eigenaar.

Ripple startte als transactiemechanisme voor de gewone mens en heeft dit losgelaten. Nu richt Ripple Labs zich op realtime internationaal betalingsverkeer in de financiële sector. Hiermee de kracht van Ripple een centraal systeem op basis van vertrouwen tussen gebruikers te faciliteren.

Privacy en anonimiteit

Het is een misverstand dat Bitcoin volledig anoniem is. Alhoewel transacties geen persoonlijke informatie bevatten, zijn de transacties volledig zichtbaar voor derden. Elke transactie is zichtbaar op de blockchain. Kijkend naar privacy en anonimiteit, dan zijn er drie cryptocurrencies die aanzien hebben op dit vlak. Te weten: Dash, Monero en Zcash. Alle drie verschillen op de wijze waarop zij tegemoet komen aan de eigenschappen van privacy en anonimiteit. Monero biedt de meeste (toekomstige) waarde voor de innovatieve investeerder. Monero heeft een trackrecord, een gedegen technologie en een gezond uitgiftemodel. Dash heeft zijn verdiensten, maar de oorspronkelijke uitgifte van Dash is omstreden. Zcash is de jongste aanwas op het gebied van privacy en anonimiteit. Zcash benut vooruitstrevende cryptografische technologie.

Monero en de voorganger Bytecoin

Monero stamt af van de onbekendere cryptomunt Bytecoin welke verschilt van Bitcoin op onder andere de gebruikte cryptografische technologie. Bytecoin en Monero gebruiken CryptoNote. Voor CryptoNote is geen specifieke hardware nodig en dat maakt het minen decentraal. Verder biedt de CryptoNote technologie privacy en anonimiteit door onherleidbare betalingen, niet te linken transacties, en is de technologie resistent tegen blockchain analyse.

Bytecoin lanceerde in juli 2012 en bleef lange tijd onder de radar. Pas in maart 2014 zocht Bytecoin de openheid op het forum Bitcointalk.org. In de 2 jaar bleken de oprichters en een kleine groep direct betrokkenen reeds 80% van de hoeveelheid Bytecoin welke in omloop komt, te hebben gemined. Met deze premine beschikken zij reeds over 150 miljard Bytecoins. Vanuit de cryptogemeenschap wordt een premine in het algemeen afgekeurd. Veelal is een premine omgeven door een scam, tenzij de oprichter en zijn team het waarom van de premine goed weet te beargumenteren en te communiceren.

In april 2014 werd op het forum Bitcointalk.org geopperd om een clone te maken van Bytecoin en zodoende een eerlijkere uitgiftemodel te hanteren. Ruim een maand na de publieke lancering van Bytecoin werd BitMonero als nieuwe munt gelanceerd. Nadien volgde de naamswijziging van BitMonero in Monero, ook XMR genoemd.

Kenmerkend voor Monero is het gebruik van Ring Signatures. Deze technologie is uit te leggen door de analogie met Bitcoin te hanteren. Elke Bitcoin transactie wordt ondertekend door een individu die zeggenschap over de te verzenden hoeveelheid Bitcoin. Bij Monero is een groep van individuen de ondertekenaar. Echter één van de individuen is de daadwerkelijke eigenaar van de hoeveelheid Monero.

De gevestigde orde kijkt met enig wantrouwen naar Monero. Echter biedt deze privacy het voordeel dat uitwisselbaarheid (fungibility) wordt gewaarborgd. Hiermee is elke eenheid gelijk aan een andere eenheid van gelijke hoeveelheid. In tegenstelling tot bij Bitcoin kunnen transacties bij Monero niet worden gelinkt aan enige vorm van illegale activiteit. Juist het oormerken kan verstrekkende gevolgen hebben, zodat deze ontrokken kunnen worden aan toekomstige transacties.

De ontwikkelaars achter Monero hebben laten zien dat de achterliggende technologie vergaande privacy en anonimiteit mogelijk maakt. Binnen de gemeenschap van crypto is deze ontwikkeling erkend.

Dash

Dash is een andere cryptomunt die zich richt op privacy en uitwisselbaarheid. Evan Duffield lanceerde Dash op 19 januari 2014. De achterliggende technologie is een afsplitsing van Bitcoin en Dash gebruikt een tweede netwerklaag van Masternodes. Voor privacy wordt gebruik gemaakt van Darksend, voor de verhoging van transactiesnelheid wordt gebruikt gemaakt van InstantX.

De lancering van Dash verliep opmerkelijk. Alhoewel niet sprake van een premine, was sprake van een instamine waarbij 1,9 miljoen Dash werd gecreëerd in de eerste 24 uur. Momenteel (15-02-2018) is ruim 7,8 miljoen Dash in omloop, waarvan 1,9 miljoen in de eerste 24 uur zijn ontstaan. Aannemelijk dat de instamine ten gunste is gekomen aan de oprichter zelf. Ondanks de verklaringen van Duffield blijft de lancering een wrange nasmaak hebben. Duffield had de mogelijkheid om de instamine ongedaan te maken via een afsplitsing van het oorspronkelijke protocol. Waar Monero wel overging tot een afsplitsing, liet Duffield dit na.

Zcash

Binnen de cryptogemeenschap wordt uitgekeken naar nieuwe ontwikkelingen op het vlak van privacy en anonimiteit. Zcash overtrof de verwachtingen met de lancering in 2016. Het uitgiftemodel van Zcash was ethisch en volgt het uitgiftemodel van Bitcoin. Echter Bitcoin lanceerde in anonimiteit en een kleine groep was op de hoogte. Bij Zcash bleek ieder uit te kijken naar de lancering en wilde iedereen Zcash verkrijgen. Enerzijds door mining en anderzijds door aankoop. Juist de schaarste dreef de prijs op tot boven de USD 1.000. Eind 2016 verdween de hysterie en begaf de koers zich in de range van $45 tot $50.

Het team van ontwikkelaars wordt geleid door een oudgediende. Zooko Wilcox was eerder medewerker van David Chaum’s DigiCash. Met de ervaringen van ecash en zijn lange betrokkenheid in de wetenschap van cryptografie, wordt Zooko gerespecteerd binnen de cryptogemeenschap. Binnen Zcash is het protocol zk-SNARKS als zero-knowlegde proof als zeer innovatief te beschouwen. Dit protocol maakt het mogelijk dat transacties worden uitgevoerd zonder dat enige achterliggende informatie wordt gedeeld anders dan de geldigheid van de transactie.

Alhoewel Zcash een kort bestaan kent, wordt het gezien als veelbelovend. Dit mede door de betrokkenheid van Zooko Wilcox en zijn team.